بازشناسی مولفه‌های تأثیرگذار بر ادراک حسیِ فضای معماری
نویسندگان
چکیده مقاله:
این مقاله نوشتاری پیرامون شناسایی برخی از مهم‌ترین مولفه‌های تأثیرگذار بر ادراک حسیِ فضای معماری است. یکی از بسترهای پژوهشی که امروزه در حوزه نظری معماریِ معاصر مطرح است، بحث فضای معماری و نحوه ادراک آن است. که در این میان صاحب‌نظرانی مانند پیتر زومتور، یوهانی پالاسما، رودولف آرنهایم، والتر بنیامین، مارک اوژه و غیره نظریاتی را در مورد چگونگی ادراک فضای معماری مطرح کرده‌اند ولیکن خودِ معماران همواره بر این باورند که ابزاری که برای نمایاندن فضای ساخته‌شده در اختیار دارند برای چنین امری کامل و کافی نیست یعنی همواره مولفه‌هایی در زمینه ادراک حسی فضای معماری وجود دارد که معماران قادر به انتقال آنها از راه ابزار موجود نیستند چرا که این مولفه‌ها شامل مولفه‌های شناخته شده پیشین نیستند. مولفه‌هایی که چه‌بسا اهمیتی هم‌پایه با سایر مولفه‌های ظاهری همیشگی داشته باشند و نوعِ حضور هر یک از آنها تغییرات قابل‌توجهی را در نحوه ادراک انسان از فضا ایجاد کند. این پژوهش با تکیه بر روش پژوهش کیفی و تحلیلی با زمینه‌ای مبتنی بر بررسی چگونگی ادراک فضا از دیدگاه علوم مختلف آغاز شده و به‌تدریج وارد حوزه شناخت بیشتر از مقوله ادراک حسی و مفاهیم مرتبط با آن می‌شود. هدف از این نوشتار، بازشناسی و توجه به زوایای پنهانی است که در ادراکِ فضای معماری نقش قابل‌توجهی دارند ولی در اکثر مواقع مورد غفلت واقع می‌شوند، شناختِ این مولفه‌ها می‌تواند یاری‌گرِ معماران در ارتقاء کیفیت طراحیِ آنها از طریقِ شناسایی مولفه‌های تأثیرگذار بر ادراک حسی فضای معماری باشد. پرسش پژوهشیِ مطرح‌شده در این تحقیق عبارت است از اینکه: مولفه‌های تأثیرگذار بر ادراکِ حسی فضای معماری شامل چه مواردی می‌باشد؟ و هر یک از این مولفه‌ها چگونه از طریق کاربرِ فضا ادراک می‌شوند؟ در نهایت و در پاسخ به پرسشِ پژوهشیِ مطرح‌شده، مولفه‌های تأثیرگذار بر ادراک حسیِ فضای معماری شامل 12 مورد مطرح می‌شوند و برای هر یک معادل‌هایی از به‌کارگیریِ آن مولفه در طراحیِ فضایِ معماری آورده می‌شود؛ چهار مورد برگرفته از مطالعات نظری پایه که شامل مولفه‌های تأثیرگذار بر ادراکِ آشکارِ (بالفعلِ) فضایِ معماری هسنند (مولفه‌های فرهنگ، جنسیت، سن و رنگ) و 8 مورد که توسط نگارنده اضافه شده است و شامل مولفه‌های تأثیرگذار بر ادراکِ پنهانِ (بالقوهِ) فضایِ معماری هستند (مولفه‌های زمان، تأثیر عاطفی، معنا، ادراکِ جسمی، ادراکِ روانی، شهود، هم‌نشینیِ حواس و حضور انسان).
منابع مشابه
بازشناسی فرایندهای اجتماعی تأثیرگذار بر ذائقة موسیقایی
این پژوهش برای دستیابی به الگوهای مصرف موسیقی دانشجویان دانشگاه فردوسی مشهد و عوامل اجتماعی مؤثر بر ذائقة موسیقایی آنان صورت گرفته است. دربارة ارتباط میان توزیع اجتماعی ذائقه‌های مصرف فرهنگی و تمایزات طبقاتی دو نظریة شاخص وجود دارد. در یک سو، پیروان بوردیو که معتقدند طبقات اجتماعی بالا، ذائقة موسیقایی بالا دارند و افراد طبقات اقتصادی و اجتماعی پایین به ژانرهای کم‌منزلت گوش می‌دهند. در سوی دیگر...
متن کاملنگرش روانشناختی به نقش جنسیت در قابلیت‌های ادراک فضای معماری
زنان و مردان ویژگی‌های شخصیتی متفاوتی دارند که بررسی این تفاوت‌ها به جهت آماری و تفسیری معنا‌دار است. در جامعه نیز، تفاوت‌های نسبتاً بارزی از نظر روانشناختی در ادراک فضای معماری وجود دارد که توجه به این امور برای دستیابی به شناخت علمی از نحوه ادراک زنان و مردان از فضاهای معماری و چگونگی نگرش آنها بر عوامل تأثیرگذار در کیفیت بصری فضا حائز اهمیت است. مسأله اصلی در این تحقیق نادیده انگاردن جنبه ر...
متن کاملپدیدارشناسی ادراک حسی در فضای مجازی بر اساس آراء موریس مرلو‌ـ‌پونتی
موریس مرلو‌ـ‌پونتی از تأثیرگذارترین پدیدارشناسان فرانسوی قرن بیستم است. او در پدیدارشناسی خود، در صدد دستیابی به ذات ادراک حسی انسان است. انسان در پدیدارشناسی او سوژه‌ای بدن‌مند است که به همراه سایر سوژه‌ها در جهان زندگی می‌کند. پژوهش حاضر بر اساس دیدگاه موریس مرلو‌ـ‌پونتی، به بررسی پدیدارشناسی فضای مجازی می‌پردازد. با توجه به پدیدارشناسی مرلو‌ـ‌پونتی، سوژۀ بدن‌مند به ادراک حسی در فضای مجازی پ...
متن کاملبازشناسی فرایندهای اجتماعی تأثیرگذار بر ذائقة موسیقایی
این پژوهش برای دستیابی به الگوهای مصرف موسیقی دانشجویان دانشگاه فردوسی مشهد و عوامل اجتماعی مؤثر بر ذائقة موسیقایی آنان صورت گرفته است. دربارة ارتباط میان توزیع اجتماعی ذائقه های مصرف فرهنگی و تمایزات طبقاتی دو نظریة شاخص وجود دارد. در یک سو، پیروان بوردیو که معتقدند طبقات اجتماعی بالا، ذائقة موسیقایی بالا دارند و افراد طبقات اقتصادی و اجتماعی پایین به ژانرهای کم منزلت گوش می دهند. در سوی دیگر،...
متن کاملبررسی عوامل تأثیرگذار بر ناتوانی حسی بیماران سکته مغزی
Introduction: Clinical findings affecting disability in stroke patients are important as presence of these factors determines the prognosis and future course of these patients. Methods: Consecutive stroke patients admitted at Ghaem hospital, Mashhad were enrolled in this prospective study in 2008. Hemihyposthesia, hemianesthesia, hemineglect and homonymous hemianopsia was evaluated in these p...
متن کاملمنابع من
با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید
ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده{@ msg_add @}
عنوان ژورنال
دوره 16 شماره 48
صفحات 71- 86
تاریخ انتشار 2017-12
با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.
کلمات کلیدی برای این مقاله ارائه نشده است
میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com
copyright © 2015-2023